نوآوری باز مفهومی است که برای اولین بار توسط استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا، پروفسور هنری چسبرو در سال ۲۰۰۳ مورد استفاده قرار گرفت. الگوی نوآوری باز در حقیقت در نقطه مقابل مدل های عمودی و سنتی است که در آن ها تولید یک محصول ناشی از تحقیق و توسعه در داخل شرکت ها می باشد. اگر بخواهیم مفهوم نوآوری باز را در یک جمله بیان کنیم، نوآوری باز یعنی استفاده از جریان های داخلی سودمند (دانش وایده های داخلی) و دانش خارج از شرکت به منظور شتاب دادن به نوآوری داخلی. نوآوری باز الگویی است که به شرکت ها توصیه می کند تا همان مقدار که به ایده های داخلی شرکت بها می دهند به ایده هایی که در دنیای بیرون از شرکت وجود دارند و در جریان هستند نیز اهمیت دهند تا از این طریق به بازارهای مختلف دسترسی پیدا کرده و این الگو باعث پیشبرد تکنولوژی شرکت ها شود. فرآیندهای نوآوری باز ایده های داخلی و خارجی را در غالب معماری ها و سیستم های مختلف با یکدیگر ترکیب می کند و با استفاده از مدل های کسب و کار به تعریف نیازمندی های معماری ها و سیستم ها می پردازد. این مدل کسب و کار از ایده های داخلی و خارجی برای ایجاد ارزش استفاده می کند در حالیکه در حال تعریف مکانیزم های داخلی برای مطالبه کردن بخشی از آن ارزش می باشد. نوآوری باز اعتقاد دارد که ایده های داخلی می توانند برای تولید ارزش از طریق مسیر های خارجی و جدا از جریان داخلی کسب و کار شرکت به بازار عرضه شده و تجاری سازی شوند.

الگوی نوآوری باز به تحقیق و توسعه (R&D) به عنوان یک سیستم باز نگاه می کند و معتقد است که ایده های ارزشمند می توانند از داخل یا خارج شرکت آمده باشند و همچنین این ایده ها می توانند از طریق شرکت یا خارج از شرکت تجاری سازی شوند. این روش ارزش یکسانی را برای ایده های داخلی و خارجی قائل است.

نوآوری باز گاها با جنبش متن باز (Open Source) که در زمینه تولید نرم افزار به راه افتاده اشتباه گرفته می شود. برخی از مفاهیم بین این دو یکسان هستند مانند ایده ایجاد منابع بزرگ اطلاعات خارجی برای ایجاد ارزش اما دارای تفاوت های اساسی نیز هستند. نوآوری باز، مدل کسب و کار را به عنوان منبعی برای ارزش آفرینی (Value Creation) و ضبط ارزش (Value Capture) در نظر می گیرد. مدل کسب و کار باعث حفظ موقعیت شرکت در زنجیره ارزش صنعت می شود و منافع اختصاصی شرکت را مورد توجه قرار می دهد، در حالیکه جنبش متن باز بر ارزش آفرینی در سراسر زنجیره ارزش یک صنعت متمرکز بوده و طرفداران این جنبش مخالف ضبط ارزش هستند.

در واقع نوآوری باز معتقد است که دانش های مفید بسیار گسترده و توزیع شده هستند و حتی توانمندترین واحدهای تحقیق و توسعه نیز باید به شناسایی، ایجاد ارتباط و به کار بردن منابع دانش های خارجی به عنوان یک فرآیند اصلی نگاه کنند. ایده هایی که زمانی تنها در شرکت های بزرگ جوانه می زد حالا ممکن است در شرایطی متفاوت و در یک اختراع فردی یا یک استارت آپ با تکنولوژی بالا در سیلیکون ولی یا حتی در پژوهش های یک موسسه آموزشی متبلور شوند. این شرایط ممکن است در هر محیط کسب وکاری وجود نداشته باشد و افراد باید با نگاهی هوشمندانه مراقب زیربناها و شرایطی که باعث عدم پویایی نوآوری باز است باشند. نوآوری باز، توانایی جذب و استفاده از دانش های خارجی را یکی از مهمترین ترین قابلیت های هر شرکتی می داند.